Lokotxak - Burutxak - Kuxkutak

Joko hori gazten lana zen, baserri gehienetan egiten zen lur-sagarrekilan. Euskal Herrian eta gehienik Hegoaldean egiazko lehiaketak antolatzen zituzten arto buruekin.

Gero lan beraren egiteko, artoa bihikatu ondoan gelditzen diren su pizteko burutx edo kuxkutak baliatzen ziren. Gaur egun neurri bereko xiri poxi batzu lantzen dira.
Biltzeko lokotx edo xiriak lerroan pausatzen dituzte 1,25m arte utziz.

Xapelgoetan bi aldiz 25 lerrokatzen dira, bainan izaiten ahal dira gehiago edo gutiago. Luzetasuna ez da baitezpada haundi haundia, bainan behar da 50 aldiz laster egin, eta 100 aldiz bestalderat itzuli.

Bakoitzak behar du pentsatu nola balia bere indarra, urrunenak, hurbilenak, artekoakbehin aintzinean iduri duenak, galtzen ahal du berdin aise. Lokotxa saskirat botatzean ez da huts egin behar, zeren lurretik arrabiltzeko denbora galtzen da. So egileak laster berotzen dira, usu proba bururatzen da, txaloen azpian.