Gaurko aroa (1940tik hona)
Garai desberdinak izan dira :
- 1940tik 1960ra : hego Euskal Herriak gerla zibilaren ondoko jazarpena jasaten du
Haurrak ikastolan - 1960tik 1980era : ipar Euskal Herria deseuskal-duntzen da, Pirinioetako bi aldeetan euskararen erabilpena sustatu eta garatzeko ekintza anitz eramanak dira : lehen ikastolen eta helduen alfabetatze kurtsoen sortzea, liburuen argitalpena, euskara batuaren sortzea, euskal kanta berriaren lehen urratsak, besta eta ikusgarri anitzen antolaketa
- 1980tik hona, euskara hizkuntza ofiziala bihurtu da Euskadiko Autonomia Erkidegoan eta Nafarroako parte batean. Ipar Euskal Herrian, euskarak ez du oraindik legezko estatuturik.
Ipar Euskal Herriko 
Etxepare Institutuak Iván Igartuak eta Xabier Zabaltzak idatzitako "Euskara" liburuxka argitaratu du bertsio numeriko elebidun batean (euskaraz, frantsesez). Edizio berezi hau 
Erramun Bachoc soziolinguista eta EKE-ko lehendakari ohiak idatzi dituen euskal soziolinguistikaren inguruko kronikak 
