"Eleketa, Iholdi-Oztibarreko ahozko oroimenak" erakusketa Irisarrin ikusgai

2007an, Euskal kultur erakundeak proiektu handi bat hasi zuen: ipar Euskal Herriko biztanleen ahozko memoriaren bilketa. Programa hau, gaur egun Eleketa izenarekin ezagutua dena, Pirinio Atlantikoetako Departamenduaren obragintzapean egiten da, urtero hogeita hamar bat lekukotasun bilduz.

EKE-k Eleketa fondoaren aberastasuna ezagutarazi nahi du. "Eleketa, ahozko memoriak" multimedia erakusketa xede honekin sortua izan da: lurralde bakoitzean bildu lekukotasunak lurraldera itzul daitezen eta jendeak goza ditzan.

122 bideo-pasarte, 40 erreportaje tematiko, orotara 19 oren lekukotasun ikusgai

Hazparneko lurraldean estreinatu zen 2020an. 2021eko irailean Donibane Lohizunen erakutsi zen, Hego Lapurdin bildu altxorrak baloratuz. 
2021eko udazkenean Donibane Garaziko herriko etxean ezarri genuen eta 2022ko primaderan Baigorrin. Maulen aurkeztu zen 2023ko irailean, Zuberoako lekukotasunak argitan emanez. Eta azkenik Larzabaleko Espelletenia ostatu-kulturgunean, 2024ko irailean.

Urriaren 24tik azaroaren 30a arte Irisarriko Ospitalea Departamenduko ondare hezkuntzarako zentroan (Baxenabarre) izanen da ikusgai. Bertan Iholdi-Oztibarreko 55 lekukok (ikus beherago zerrenda eta biografietara loturak) beren bizipenak eta oroimenak aipatuko dizkigute bideo-pasarte zonbaitzuen bidez. 
Lekukoek utzi familia potretak eta lekukotasun bilketa denboran Euskal kultur erakundeak hartu argazkiak erakutsiak izanen dira ere Ospitalea zentroko paretetan zintzilikaturik.

Azpimarratzekoa da bideo-pasarteak beren jatorrizko transkripzioarekin eta itzulpenarekin (euskaraz edo frantsesez) aurkeztuak izanen direla erakusketan. Horrela bai euskaldunek bai erdaldunek gozatzen ahalko dituzte urtez urte bildu lekukotasunak.

Maite Barnetche kazetariak (1941-1986) telebista publikoarendako "Euskal Herria orai eta gero" lema pean Iholdi-Oztibarren egin hainbat erreportaje bilduak dira ere erakusketan. 

Bestalde, horien denen osagarri, Larzabaleko Manex Erdozaintzi-Etxart Kolegioko 22 ikaslek "Etnologo gazte" egitasmoaren baitan sortu erreportaje ttipiak (hiru hilabetez,  haien inguruko ezagun batzuk elkarrizketatu eta filmatu dituzte) erakutsiak dira xoko batean.

Azkenik, azpimarratzekoa da bat egiten duela erakusketak UNESCO erakundeak aurten lehen aldiz estreinatu Kultura Ondare Immaterialaren Nazioarteko Egunarekin (2024ko urriaren 17a, ikusi UNESCO-ren webgunea) eta karia hortara antolatu gertakarien artean erreferentziatua izan dela.

Erakusketaren gai nagusiak

• Irisarri - Suhuskune: errituak eta dantzak, herriko gorabeherak, 1960-1980 urteak
• Irisarri - Suhuskune: etxaldeen ibilmoldea, plazako bizia, eskola eta eliza
• Iholdi, Armendaritze eta Landibarre herrietako bizia
• Oztibarreko ekonomia tradizionala (laborantza-artzaintza, oihanaren ustiapena, beste ofizioak...)
• Oztibarreko herrietako bizia (etxeko giroa, haurtzaroa, gaztetasuna, elizaren eragina, oroitzapenak...)
• Oztibarre 1960tik hona (kanbiamenduak eta borrokak)

Xehetasunak

• Ordutegiak: ikus agenda
• Erakusketaren inguruan antolatu hitzaldiak eta animazioak