Itsas balentriak... boga!

-1-

Esadazu, kortsario, 
euskal arrantzale 
marinel, arraunlari
bai menturazale:
zerk egin zintuen 
honen itsas-zale,
zer zen zure barruan
egin gabe kale, 
“boga!” garrasian,
pizten, barru-jale

-2-

Zerk arraio zintuen 
guztiz erakarri,
aurretik al zenuen
zertxobait igarri: 
ospea, entzutea, 
grinaren pizgarri
abentura, bidaia, 
diru gose-egarri... 
zergatik egin zenu(e)n 
alde horren sarri?

- 3

Arraunean orduan, 
gaur gure ondare,
zenbat oinaze, beldur 
eta goragale.
Makailua saleros 
eta hainbat bale,
zenituen han-hemen, 
txanpon truke-ale.
Europan aberastuz, 
makailu saltzaile.

-4-

Getarian Elkanok 
ortzia begira,
ideia bat zirika: 
“Munduari bira!”.
Hori gertatuko zen 
menturan harira, 
Magallanes hil eta, 
hark lortu distira.
Ludia berak zuen 
le(he)nbizikoz jira

- 5-

Filipinetan zuen 
Legazpik hartu lur,
konkistatzaile prestu, 
izena garaikur.
“Urdaneta izan dut 
nire esku ahur, 
haren jakintza pean
iritsi naiz samur”.
Biek agertu zuten
ez zirela uzkur.

-6-

Itsasbide berria 
Urdanetak gailur:
“Erret-eskaera men, 
Gaztelako ikur, 
Ameriketarako 
behar izan labur”.
Filipinetan hala, 
hartu zenuen ur, 
Mexikorako lera
asebetez zuhur.

-7-

“Felipe IIa, irakur, 
diot lotsagabe: 
Ez naiz zure menpeko, ni naiz burujabe”.
Lope de Agirre jaunak,
El Dorado gabe,
odol, aginte zale, 
izena zutabe. 
Venezuelan hil zuten,
gertukoek trebe.

-8-

“Bizi molde hartatik 
nahi nuen ihesi,
bihotzaren ametsak 
komentuan hesi.
Nire begi ninian, 
ortzia zen gezi.
Hezur-haragi gizon 
behar nuen hezi,
marinel nahi bainuen 
itsasoan hasi”.

-9-

Katalina Erauso, 
ez zenuen etsi, 
gizaseme artean 
ospea erdietsi.
Abentura nahi eta 
arriskua eutsi.
Bukaeran zituzten
lorpenok gaitzetsi, 
andrea zinelako, 
denek gutxietsi.

-10-

“Itsasora!” deiadar:
botere, ahalmen.
“Almirantea nintzen, 
borrokan han-hemen.
Batailak irabazi, 
etsaiak nire men.
Denontzat ohorea, 
niretzat bereizmen”.
Hauengatik Okendo, 
guk zure oroimen.

-11-

Itsasoko gerlari, 
Italian, entzun
Urbieta hernaniarrak
lurrean oihartzun.
Karlos V.ak zu(e)n
egin onuradun,
Santiago ordenako 
dominadun, zaldun.
Bizitza barkatu eta 
hark ongi erantzun.

-12-

Esazu, euskal pirata,
sakela beteta,
“itsasora!” oihuan,
zer zen zure apeta.
“Donostia aurrean, 
genuen arreta,
bost ontza urre buru, 
nahi genuen meta.
Oihu hori hasieran,
ondoren zen festa”.

-13-

Euskal konkistatzaile, 
kapitain, zamari,
zergatik handik hona
itsasoan ari?
herrian ez ote zen:
nahikoa janari?
Bihotzean baten bat
xuxurla esatari,
betiko gelditzeko
harekin dantzari?